Hoofdinhoud

Digitale vertegenwoordiging door bewindvoerders

Digitale vertegenwoordiging is de mogelijkheid voor een bewindvoerder of curator om namens een cliënt digitaal aanvragen te doen of gegevens in te zien bij een overheidsinstantie, zonder hier apart voor te hoeven registreren of een beschikking van de rechtbank te hoeven overleggen.

Het idee is dat u als wettelijk vertegenwoordiger uiteindelijk bij alle overheidsinstanties, waar dit relevant is, kunt inloggen met uw eigen inlogmiddel en na een online controle meteen digitaal kunt handelen als bewindvoerder voor uw cliënt, zonder dat deze daarbij nodig is. De controle wordt uitgevoerd bij de Rechtspraak, waar de meest actuele informatie over wettelijke vertegenwoordigingsrelaties wordt beheerd. U hoeft zo geen beschikking meer te overleggen en kunt direct uw cliënt vertegenwoordigen.

Als professioneel bewindvoerder of curator moet u aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • Uw organisatie moet digitaal zijn aangesloten op systeem Toezicht van de Rechtspraak om met de juiste identificerende gegevens geregistreerd te staan bij De Rechtspraak. De IT-leverancier van uw bewindvoerderssoftware heeft deze aansluiting voor u gerealiseerd.
  • U heeft een eHerkenningsmiddel nodig om in te loggen bij een deelnemende overheidsinstantie. Hiervoor moet hetzelfde KVK-nummer worden gebruikt als die van het PKIoverheid certificaat dat u gebruikt om digitaal informatie uit te wisselen met de Rechtspraak.

Als particulier bewindvoerder of curator moet u aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • U werkt als particulier bewindvoerder met Mijn Rechtspraak – Curatele, Bewind en Mentorschap (Mijn CBM) om bewindszaken digitaal te regelen met De Rechtspraak. Over het bewind waarvoor u als vertegenwoordiger wenst op te treden communiceert u digitaal met de Rechtspraak via Mijn CBM.
  • U heeft uw eigen DigiD nodig om in te loggen bij een deelnemende overheidsinstantie. Dit is vanzelfsprekend hetzelfde DigiD als waarmee u inlogt op Mijn CBM bij de Rechtspraak.

Het bewind, op basis waarvan u namens een cliënt digitaal wilt handelen, moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • Het is een actief bewind of curatele, waarin u als wettelijk vertegenwoordiger door de rechter bent benoemd. U heeft hiervoor een beschikking ontvangen van de Rechtspraak.
  • Het bewind is door de Rechtspraak gedigitaliseerd en u wisselt digitaal informatie uit met de Rechtspraak (verslagen, machtigingsverzoeken en berichten).
  • Het is een beschermingsbewind of curatele, maar geen mentorschap of schuldsaneringsbewind (WSNP-bewind).
  • Het is een volledig bewind en geen beperkt bewind.

In tegenstelling tot een vrijwillige machtiging die een burger zelf aanmaakt bij DigiD Machtigen, wordt een vertegenwoordigingsrelatie op basis van bewind, curatele of mentorschap na een uitspraak door de rechtbank geregistreerd. Vanaf dat moment mag de onderbewindgestelde zelf geen vrijwillige machtiging via DigiD meer afgeven. Als eerder een vrijwillige machtiging is afgegeven vanuit die cliënt, is de aangestelde wettelijk vertegenwoordiger verplicht deze machtiging te annuleren (zie Hulp & contact | DigiD Machtigen – Hoe kan ik een machtiging stopzetten). Met digitale vertegenwoordiging kan een bewindvoerder dus digitaal zaken regelen namens de onderbewindgestelde.

Zodra een nieuwe bewindvoerder is benoemd, wijzigt de toezichthoudende rechtbank dit in het systeem van de Rechtspraak. De oude bewindvoerder kan vanaf dat moment geen digitale diensten meer aanvragen of gegevens inzien namens de cliënt. De nieuwe bewindvoerder kan dit wel, als deze aan de voorwaarden voldoet.

Digitale vertegenwoordiging was als eerste beschikbaar voor een deel van de professioneel bewindvoerders bij enkele deelnemende overheidsinstanties. Inmiddels is het bij De Belastingdienst ook beschikbaar gemaakt voor particulier bewindvoerders en curatoren. Het streven is om digitale vertegenwoordiging ook beschikbaar te gaan maken voor mentoren vanaf 2025 bij overheidsinstanties waar mentoren digitaal willen handelen (bijv. in de zorg).

Het hangt vervolgens van de dienst bij een deelnemende overheidsinstelling af of de wettelijk vertegenwoordiger die dienst voor een client kan afnemen. Daarvoor:

  • Moet de dienst door de overheidsinstelling geschikt zijn gemaakt
  • Moet de dienst passen bij het recht dat de wettelijk vertegenwoordiger heeft ten aanzien van client. Zo mag:
    • Een bewindvoerder alleen diensten afnemen voor cliënten waarbij het financiële zaken (geld en goederen) betreft, bijvoorbeeld een belastingaangifte of aanvragen van bijstand
    • Een mentor alleen diensten afnemen voor cliënten waarbij het persoonlijke zaken (verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding) betreft
    • Een curator diensten afnemen voor cliënten waarbij het financiële of persoonlijke zaken betreft

Vragen over inloggen

Omdat het gebruik in deze fase nog verschillend is per deelnemende overheidsinstantie, is op de website van de overheidsinstantie beschreven voor welke diensten en hoe het daar specifiek werkt voor bewindvoerders, curatoren en/of mentoren. We werken ernaar toe dat dit op langere termijn zo uniform mogelijk wordt bij alle deelnemende overheidsinstanties.

Zodra u met uw eigen inlogmiddel voor een cliënt bent ingelogd, wordt in alle gevallen de vertegenwoordigingsrelatie tussen u (het KvK nummer gekoppeld aan uw eHerkenning-middel of uw BSN gekoppeld aan uw DigiD) en uw cliënt (het ingevoerde BSN) online en automatisch gecontroleerd bij de Rechtspraak. Komt deze combinatie van uw KvK-nummer / uw BSN en het BSN van uw cliënt voor in de beveiligde database bij de Rechtspraak, dan kunt u verder met de digitale dienst namens de cliënt die u vertegenwoordigt. De overheidsinstantie bepaalt uiteindelijk of en welke handelingen u als bewindvoerder namens uw cliënt digitaal mag uitvoeren.

Op de pagina van de af te nemen dienst, toont de dienstverlener in principe alleen die vertegenwoordigingsrelaties (als bewindvoerder, als curator, als mentor), waarmee u op die dienst kunt inloggen. Op basis van de vertegenwoordigingsrelatie die u kiest, wordt vervolgens bij de juiste bron (bijv. De Rechtspraak voor bewindvoerders) gecontroleerd of u inderdaad vanuit die relatie uw cliënt mag vertegenwoordigen. Blijkt u een ander type relatie te hebben dan u heeft gekozen (bijvoorbeeld u blijkt mentor te zijn terwijl u bewindvoerder had gekozen), dan zal dit tot een foutmelding leiden. U kunt het nogmaals proberen en daarbij de vertegenwoordigingsrelatie kiezen die u volgens de rechtbank / beschikking met uw cliënt heeft. 

Kunt u (nog) niet de juiste vertegenwoordigingsrelatie kiezen op de pagina van de af te nemen dienst, neem dan contact op met het klantcontactcentrum van de overheidsinstantie waar u digitale vertegenwoordiging wilt afnemen.

Controleer als particulier bewindvoerder of curator of:

  • U inlogt met uw eigen DigiD
  • De rechtbank u heeft geregistreerd voor digitaal communiceren. Zie Ik communiceer nog niet digitaal
    met de Rechtspraak als particulier bewindvoerder. Wat moet ik doen om dat te regelen?

Krijgt u een melding dat ‘er iets is misgegaan’? Dan zijn er technische problemen. Dat kan van korte duur zijn. Probeer het op een later moment nog eens. Krijgt u dezelfde melding? Neem dan contact op met de overheidsinstantie waar u digitale vertegenwoordiging wilt afnemen.

Krijgt u een melding dat ‘er geen vertegenwoordigingsrelatie is gevonden tussen u of uw organisatie en het ingevoerde BSN’? Voer eerst nog eens het BSN van uw cliënt in. Misschien had u een verkeerd nummer ingevoerd. Verschijnt de melding opnieuw? Controleer dan of u aan de voorwaarden voldoet om in te kunnen loggen namens uw cliënt. Hier leest u ook wat u kunt doen als u aan een voorwaarde niet voldoet.

Krijgt u een melding dat ‘er geen passende vertegenwoordigingsrelatie is gevonden tussen u of uw organisatie en het ingevoerde BSN’? Controleer dan of u de juiste vertegenwoordigingsrelatie (bewindvoerder, curator of mentor) heeft gekozen bij het inloggen namens uw cliënt en of dit mogelijk was bij de overheidsinstantie voor de gewenste dienst. Zie ook Hoe kies ik de juiste vertegenwoordigingsrelatie?

Bent u na deze controle van mening dat u voldoet aan alle voorwaarden, dat u de juiste vertegenwoordigingsrelatie heeft gekozen en dat u het juiste BSN heeft ingevoerd? En kunt u nog steeds niet inloggen? Neem dan contact op met het klantcontactcentrum van de overheidsinstantie waar u digitale vertegenwoordiging wilt afnemen.

Nee, dit kan niet. Per cliënt keert u terug naar het beginscherm van de af te nemen dienst en vult u het BSN van de betreffende cliënt in. De vertegenwoordigingsrelatie tussen u of uw organisatie en de cliënt (BSN) wordt vervolgens gecontroleerd. Controleer bij digitale vertegenwoordiging goed of u het juiste BSN van de cliënt, waarvoor u op dat moment wilt handelen, invult.

Vragen voor gebruik door professionele bewindvoerders

Om de privacy van uw cliënt te waarborgen, moeten zowel u als uw cliënt eenduidig kunnen worden geïdentificeerd wanneer u inlogt als vertegenwoordiger. De gegevens die hiervoor nodig zijn, staan geregistreerd en zijn geverifieerd in het systeem van de Rechtspraak, het systeem waarmee u digitaal communiceert met de Rechtspraak. Doordat u zich als professioneel bewindvoerder digitaal moet aanmelden met een PKIoverheid certificaat voor de koppeling met dit systeem, bent u geïdentificeerd. En omdat u via dit systeem digitaal informatie uitwisselt met de Rechtspraak over de bewindszaak, zijn gegevens over het bewind in dit systeem door u geverifieerd.

Om digitaal informatie uit te wisselen met de rechtbank moet uw IT-leverancier zijn aangesloten op het Aansluitpunt Toezicht van de Rechtspraak. Op de website van de Rechtspraak vindt u een overzicht van IT-leveranciers.

Heeft uw IT-leverancier wel een aansluiting op systeem Toezicht van de Rechtspraak, maar nog niet voor uw bewindvoerderskantoor? Neem dan contact op met uw IT-leverancier. Is uw aansluiting gerealiseerd? Neem dan contact op met de rechtbank(en) met het verzoek om uw zaken te digitaliseren. Houd er rekening mee dat dit, afhankelijk van het aantal zaken, enige tijd in beslag neemt. De rechtbank informeert u over de planning.

Professioneel bewindvoerders hebben een eHerkenningsmiddel van minimaal betrouwbaarheidsniveau 3 nodig.

Let op!
Een eHerkenningsmiddel is gebonden aan een medewerker. U moet daarom eerst bepalen welke medewerkers namens een cliënt digitaal zaken gaan en mogen doen en bij welke deelnemende overheidsinstanties. Deze medewerkers moeten beschikken over eHerkenning en een autorisatie die daaraan gekoppeld is, om namens uw organisatie te handelen als bewindvoerder in het digitaal contact met de deelnemende overheidsinstantie(s). Lees meer hierover op de website van eHerkenning.

Hiervoor moet worden geregeld dat uw medewerker via eHerkenning geautoriseerd is om als bewindvoerder en/of curator bij de betreffende overheidsinstantie te mogen handelen voor cliënten.

Dit kan door bij (de aanvraag van) eHerkenning aan te geven dat de medewerker een of meer van de volgende specifieke dienst(en) mag afnemen:

  • Het product “Intermediairdienst” bij de Belastingdienst
  • Het product “Aanvragen en regelen producten en diensten als bewindvoerder” bij een deelnemende gemeente
  • Het product “Aanvragen en regelen producten en diensten als curator” bij een deelnemende gemeente

De leverancier van het eHerkenningsmiddel kan u meer informatie geven over de autorisatie voor diensten bij deelnemende overheidsinstanties.

Zorg dat het KVK-nummer waarmee het eHerkenningsmiddel wordt aangevraagd, overeenkomt met het KVK-nummer van het PKIoverheid certificaat dat uw IT-leverancier gebruikt in de aansluiting op Aansluitpunt Toezicht van de Rechtspraak. Weet u niet wat het KVK-nummer van uw PKIoverheid certificaat is? Neem dan contact op met de IT-leverancier van uw bewindvoerderssoftware.

Als professioneel bewindvoerder of curator, moet u eerst inloggen met eHerkenning. Controleer daarvoor of:

  • U het juiste eHerkenningsmiddel heeft aangevraagd
  • U het eHerkenningsmiddel op het juiste KVK-nummer heeft aangevraagd
  • U als medewerker bent geautoriseerd binnen eHerkenning om te mogen handelen als professioneel bewindvoerder of professioneel curator bij de dienstverlener,

U leest hier meer over bij:

  • Welk eHerkenningsmiddel moet ik als professioneel bewindvoerder of curator aanvragen?
  • Hoe zorg ik ervoor dat mijn medewerker is geautoriseerd om als professioneel bewindvoerder namens een cliënt te mogen handelen bij een van de deelnemende overheidsinstanties?
  • Is uw professionele bewindvoerderssoftware nog niet digitaal aangesloten op het Aansluitpunt Toezicht van de Rechtspraak? Neem dan contact op met de IT-leverancier van uw bewindvoerderssoftware. Op de website van de Rechtspraak kunt u vinden welke IT-leveranciers zijn aangesloten op het Aansluitpunt Toezicht.
  • Weet u als professioneel bewindvoerder niet wat het KVK-nummer is van het PKIoverheid certificaat dat uw IT-leverancier gebruikt in de aansluiting op het Aansluitpunt Toezicht van de Rechtspraak? Neem dan contact op met de IT-leverancier van uw bewindvoerderssoftware.
  • Is het dossier van een cliënt nog niet digitaal beschikbaar? Neem dan contact op met de toezichthoudende rechtbank.
  • Heeft u een andere vraag? Neem dan contact op met het klantcontactcentrum van de overheidsinstantie waar u digitale vertegenwoordiging wilt afnemen.

Vragen voor gebruik door particuliere bewindvoerders

Om digitaal informatie uit te wisselen met de rechtbank moet u gaan werken met Mijn CBM. Op de volgende pagina vind u hier meer informatie over: Mijn CBM.

Als particulier bewindvoerder of curator, heeft u uw eigen DigiD nodig om toegang te krijgen tot de dienst die u wilt afnemen voor uw client. Voor het gebruik van digitale vertegenwoordiging is voor particulier bewindvoerders of curatoren namelijk uw BSN nodig dat door DigiD wordt afgegeven aan de dienstverlener. Heeft u nog geen DigiD? Kijk op www.digid.nl voor meer informatie over het aanvragen en het gebruik van DigiD.

Soms vereist de dienst waarop u wilt inloggen via digitale vertegenwoordiging, dat u inlogt met de DigiD app waaraan de eenmalige id-check is toegevoegd, bijvoorbeeld in de zorg. Dan zijn uw persoonlijke gegevens beter beschermd. Controleer in dat geval of u de DigiD app heeft gedownload en daaraan de ID -check heeft toegevoegd. Dit kunt u zien in het menu van de DigiD app. Deze vindt u linksboven in de DigiD app. Als u de ID-check heeft toegevoegd, staat er een groen vinkje voor ‘ID-check’. Heeft u nog geen DigiD app en/of nog geen ID-check aan uw DigiD app toegevoegd? Kijk op http://www.digid.nl/fijnidee voor meer informatie.

  • Is het dossier van een cliënt nog niet digitaal beschikbaar? Neem dan contact op met de toezichthoudende rechtbank.
  • Werkt u als particulier bewindvoerder nog niet met Mijn CBM om bewindszaken digitaal te regelen met De Rechtspraak ? Kijk dan op de pagina van Mijn CBM hoe u daarmee kunt gaan werken.
  • Heeft u een andere vraag? Neem dan contact op met het klantcontactcentrum van de overheidsinstantie waar u digitale vertegenwoordiging wilt afnemen.