Hoofdinhoud
Voorbeelden generieke inrichting Digikoppeling
Doelgroep
| Afkorting | Rol | Taak | Doelgroep? |
|---|---|---|---|
| [M] | Management | Bevoegdheid om namens organisatie (strategische) besluiten te nemen. | Nee |
| [P] | Projectleiding | Verzorgen van de aansturing van projecten. | Ja |
| [A&D] | Analyseren & ontwerpen (design) | Analyseren en ontwerpen van oplossingsrichtingen. Het verbinden van Business aan de IT. | Ja |
| [OT&B] | Ontwikkelen, testen en beheer | Ontwikkelt, bouwt en configureert de techniek conform specificaties. Zorgen voor beheer na ingebruikname. | Ja |
Inleiding: De gehele keten bekijken
Digikoppeling vormt de verbinding tussen externe gegevensbron(nen) en interne gegevensbron(nen). Het implementeren van Digikoppeling heeft invloed op zowel de informatieketen van de eigen organisatie als daarbuiten. De invloed beperkt zich dus niet tot de Digikoppeling-adapter. Al bij de voorbereiding voor implementatie van Digikoppeling zal gekeken moeten worden naar de gehele keten. Het uitwisselen van gegevens via de Digikoppeling-adapter kan namelijk alleen geautomatiseerd plaatsvinden als de volledige keten georganiseerd en ingesteld is.
Vier varianten
Op basis van een aantal componenten, die vaak als standaard in een SOA aanwezig zijn, kunnen in combinatie met een Digikoppeling-adapter vele varianten worden bedacht voor het afhandelen van het functionele berichtenverkeer. De vier meest gebruikelijke varianten:
- Uitgebreide variant. Eén centrale Digikoppeling adapter met een verbinding naar één generieke Enterprise Service Bus (ESB),
- Minimale variant. Eén Digikoppeling adapter met eigen routering,
- Point-to-point variant. Meerdere Digikoppeling adapters; voor elke applicatie een adapter,
- Outsourcing variant: Eén Digikoppeling adapter als SaaS.
Leeswijzer
Deze pagina beschrijft:
- 4 varianten van generieke inrichtingen met Digikoppeling. De voorbeelden geven de relevante componenten weer van de keten en hoe zij verbonden zijn van begin tot eind.
- Toelichting van de weergegeven componenten.
- Advies voor gebruik per variant.
- Hoe de keten voor de eigen organisatie inzichtelijk te maken?
Variant 1: Uitgebreide variant
Kenmerk is één centrale Digikoppeling adapter met een verbinding naar één generieke ESB.
Variant 2: Minimale variant
Kenmerk is één Digikoppeling adapter met eigen routering.
Variant 3: Point-to-point variant
Kenmerkend zijn meerdere Digikoppeling adapters; voor elke applicatie een adapter.
Variant 4: Outsourcing variant
Kenmerk is één Digikoppeling adapter als SaaS.
Toelichting gebruikte componenten
| # | Component | Toelichting |
|---|---|---|
| 1 | Digikoppeling adapter of “DK” | Handelt alle aspecten van de berichtverwerking af, inclusief de versleuteling/ontsleuteling, ondertekening etc. Een broker of ESB bevat vaak een (configureerbare) Digikoppeling adapter. |
| 2 | Load balancer | Techniek om het werk te verdelen tussen verschillende systemen/processen. |
| 3 | Trust key store (certificaten) | Betreft een magazijn voor (PKIOverheid) certificaten. PKIOverheid certificaten zijn benodigd voor identificatie en authenticatie in geval van Digikoppeling. Certificaten worden gebruikt in de adapter. |
| 4 | Internet en/of Diginetwerk | Het medium van transport van berichten over een netwerk. |
| 5 | (Applicatie) landelijke voorziening | Landelijke/centrale registratie met daarin gegevens van hoogwaardige kwaliteit, die door alle overheidsinstellingen verplicht en zonder nader onderzoek, worden gebruikt bij de uitvoering van publiekrechtelijke taken. |
| 6 | Firewall | Systeem om het netwerk en computers te beschermen tegen misbruik van buitenaf. |
| 7 | (Netwerk) routering | Mechanisme om de gegevensstroom te verdelen en te versturen over het netwerk. |
| 8 | Applicatie | Systeem waarmee gegevens worden geproduceerd, vastgelegd, verwerkt en gebruikt. |
| 9 | Vertalen van berichten | Voorziening die zorgt voor de protocolvertaling van ebMS naar WUS en andersom. |
| 10 | Berichten maken en ontvangen | Aanmaken voor verzendingen en verwerken van ontvangen berichten. Het betreft hier de inhoud van het bericht. |
| 11 | Proxy | Gebruikt in kader van beveiliging. |
| 12 | Routering van berichten (servicebus) | Component waarmee berichten worden gegenereerd, aangeboden, afgenomen, gemonitord en verwerkt. |
Advies per variant
Logius adviseert om één centrale adapter in te richten en daarmee te kiezen voor variant 1, 2 of 4.
- Variant 1 is de ideale situatie waarin applicaties middels een generiek systeem van elkaar zijn ontkoppeld. Dit is vooral wenselijk wanneer koppelingen met meerdere applicaties (>3) zijn voorzien.
- Variant 2 is, net als variant 1 een goede strategie maar niet schaalbaar voor veel koppelingen. Tot ongeveer 3 gekoppelde applicaties is dit een goede (maar tijdelijke) oplossing. Het stelsel bevat immers al 13 basisregistraties.
- Variant 3 wordt door Logius afgeraden omdat daarmee hergebruik niet mogelijk is.
- Variant 4 is de ideale variant wanneer er een tactische keuze is gemaakt voor uitbesteden van integratie oplossing (om systemen met elkaar te laten ‘praten’) en werkzaamheden. Technisch is de oplossing vaak gelijk aan variant 1 met het verschil dat het extern wordt gehost en men niet een licentie maar een dienst afneemt.
Hoe de eigen keten inzichtelijk te maken?
Het bepalen hoe de keten er (qua architectuur) uitziet voor de eigen organisatie bij invoering van Digikoppeling is noodzakelijk. Voor het inzichtelijk maken is het raadzaam een (interne) ICT-specialist op gebied van architectuur te raadplegen.
Voor gemeenten is een online instrument, www.softwarecatalogus.nl, beschikbaar waarmee een gestructureerd overzicht van het applicatielandschap van de eigen organisatie kan worden verkregen. Het vereist het invoeren van het applicatielandschap. Vervolgens wordt deze automatisch geplot op de GEMMA referentiecomponentenkaart. De Softwarecatalogus is tevens een instrument voor leveranciersmanagement. Vele softwareproducten (applicaties) van leveranciers waar gemeenten mee werken zijn in het instrument opgenomen. De mogelijkheden om gegevensuitwisseling met Digikoppeling met deze (huidige) applicaties te realiseren worden inzichtelijk gemaakt.