‘Een werkende site in drie weken, écht door teamwork’

Miljoenen mensen bestelden twee gratis zelftests bij de overheidssite zelftestenbestellen.nl. Daarvoor moest deze site wel in rap tempo gebouwd worden. Mede dankzij het Standaard Platform van Logius werd de finish op tijd bereikt.

Aan het begin van de zomer van 2021, toen vaccins onze vrijheid terug leken te geven, was de zelftest nog betrekkelijk nieuw en onbekend. En daar moest verandering in komen. “Het kabinet achtte het belangrijk dat mensen het nut en belang van zelftesten leerden kennen”, vertelt Leonie de Meulemeester, beleidsmedewerker bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Zo ontstond het idee eind juni om, als onderdeel van een grotere bewustwordingscampagne, in augustus kosteloos twee zelftests beschikbaar te stellen aan elk huishouden. Het moest dus snel, en ook nog eens midden in de vakantieperiode. Leonie: “Mijn collega Jurgen van Heemst en ik zeiden tegen elkaar: een heel tof project, maar zou het in zo’n korte tijd wel lukken met weinig beschikbare arbeidscapaciteit?”

Een veilig en betrouwbaar platform

Uitdagingen waren er genoeg. De grootste: hoe bouw je een volledig nieuwe website in slechts enkele weken tijd waarop miljoenen huishoudens een bestelling kunnen plaatsen die verwerkt wordt? De applicatieontwikkelaars beschikten over voldoende capaciteit om ons te helpen. Maar dan was er nog een veilig en betrouwbaar platform nodig waarop de applicatie gedraaid kon worden. “Jurgen wist dat Logius, met het Standaard Platform, onze beste kans was.”

Dat is namelijk precies waar het Standaard Platform voor is bedoeld. Om overheidsapplicaties snel en gemakkelijk aan het internet te koppelen. Het werkt daarbij volgens de strenge beveiligingsrichtlijnen voor de overheid, en geeft de eigenaar van een site de mogelijkheid om de applicatie te monitoren en vernieuwen. Omdat de voorwaarden voor elke site gelijk zijn, kun je snel werken. Applicatiebouwers weten precies waar ze aan moeten voldoen.

Complexe technologie

“Toch krabden we ons wel even achter de oren”, zegt Marco Draijer, engineer bij het Standaard Platform. “Zo’n tijdsdruk in een periode dat veel mensen met vakantie zijn. En dan ook nog met relatief complexe technologie.”

Het Logius Standaard Platform werkte de laatste jaren wel vaker aan coronagerelateerde sites van VWS, maar dan ging het toch vooral om informatie delen. Nu moesten mensen veilig een bestelling kunnen plaatsen, en was er een database nodig om alle gegevens in op te slaan. Marco: “Daarnaast moesten we een performancetest draaien, om te zien of we voorbereid waren op mogelijk grote drukte op de site. Dagelijks werden namelijk een half miljoen brieven bezorgd waarin mensen werden uitgenodigd twee gratis zelftests te bestellen.”

Live in drie weken

“Het lukte”, zegt Leonie, nog altijd verbaasd over het tempo, “écht een knap staaltje teamwork”. Daarmee was de klus nog niet geklaard. Want de verwachte drukte kwam er, en overtrof – ondanks de test vooraf – de capaciteit van de site. En dus lag-ie in de avonduren even plat. “Gelukkig waren we net gestart met onze continue ondersteuning. 24 uur per dag, ook in het weekend. Ik werd direct gebeld om het op te lossen, samen met de applicatieontwikkelaars. Het blijkt toch lastig om met zo’n test goed te simuleren wat er gebeurt als 100.000 mensen tegelijkertijd bestellingen gaan doen.”

Overtroffen verwachtingen

Dat enthousiasme stemde tevreden. “In totaal hebben we zo’n 3,4 miljoen pakketjes verzonden”, vertelt Leonie. “Onze verwachtingen zijn daarmee ruim overtroffen. En, nog belangrijker: het gebruik van zelftesten is sindsdien enorm toegenomen.” Hoe groot de bijdragen van de bewustwordingscampagne en zelftestenbestellen.nl daarin is geweest, valt niet te zeggen. “Maar we denken dat het zeker geholpen heeft.”