De rol van Logius bij afsprakenstelsels

Logius draagt bij aan het succesvol laten functioneren van afsprakenstelsels, op basis waarvan producten en diensten door derden worden geleverd. We weten hoe een afsprakenstelsel werkt en wat de succesfactoren zijn om een stelsel in te richten en te laten bloeien. We organiseren het beheer en brengen en houden partijen bijeen.

Momenteel heeft Logius zes afsprakenstelsels in beheer, op basis waarvan de volgende producten worden geleverd:

• Diginetwerk
• eHerkenning
• Federatief Berichten Stelsel
• Peppol
• PKIoverheid
• Standard Business Reporting (SBR)

Ruime ervaring met stelsels

Logius heeft al sinds onze oprichting ervaring met afsprakenstelsels. Mede daarom hebben we als beheerorganisatie het vertrouwen van de betrokken organisaties om te fungeren als onafhankelijke partij. We gebruiken dat om te verbinden.

Door deze lange ervaring begrijpen we de bijzonderheden in een publiek-private samenwerkingsrelatie en weten hier goed mee om te gaan. Dat doen we door te werken met rollen en duidelijke beschrijving van de verantwoordelijkheden van de betrokkenen.

We kennen de voordelen maar ook de beperkingen van het (onbewust) werken in een omgeving waar niemand de baas is, en je er met zijn allen moet uitkomen. Als onafhankelijke partij organiseert Logius de gesprekstafels.

Kennis en expertise

De afdeling stelsels van Logius heeft kennis en expertise van de diverse afsprakenstelsels en het juiste gebruik ervan. We zorgen ook voor kennisdeling en expertise over het product voortkomend uit de stelsels. Denk hierbij aan inhoudelijke kennis op het vlak van het gebruik van XBRL, SAML, ISO27001, normenkaders, eIDAS, Toezicht, privacy enhancing technology en identificatie op afstand.

Daarnaast hebben we ook ‘zachte’ kennis en expertise: hoe creëer je draagvlak voor verandering, hoe maak je elkaars belangen bespreekbaar, maak je een stakeholdersanalyse, ziet een profiel van een voorzitter eruit en hoe blijf je onafhankelijk?

Toepassen van BOMOS als standaard bij het beheer van afsprakenstelsels

Het beheer- en ontwikkelmodel van open standaarden BOMOS bevat de best-practices over hoe je het beheer van een standaard inricht. Inmiddels is het model verder ontwikkeld met best-practices voor het beheer van afsprakenstelsels. Aan de hand van dit model heeft Logius een tool ontwikkeld waarmee de volwassenheid van een afsprakenstelsel kan worden gemeten.

We gebruiken dit om eigen beheerorganisatie van de stelsels en standaarden te evalueren. En om partijen die bezig zijn om een afsprakenstelsel in te richten verder op weg te helpen. BOMOS geeft op een handige manier inzicht in wat er allemaal komt kijken rondom het beheer van een afsprakenstelsel en welke onderdelen hiervoor georganiseerd moeten worden en met wie.

Onze werkzaamheden voor stelsels

Hieronder ziet u een samenvatting van werkzaamheden die we als beheerorganisatie van stelsels uitvoeren en waar wij goed in zijn. Dat doen we aan de hand van de deelgebieden binnen BOMOS: strategie, tactiek, operationeel, implementatie-ondersteuning, en communicatie.

Strategie

Governance

• We brengen partijen bijeen, om zo richting te geven aan de ontwikkeling van een stelsel voor het voorzien in producten en diensten met maatschappelijk belang
• We voeren het secretariaat over diverse (publiek-private) governance-overleggen, waarbij we agenda’s, stukken en (meer)jarenplannen inhoudelijk voorbereiden
• We vervullen de rol van voorzitter voor werk- en expertgroepen en leveren advies over zowel de inhoud als de ontwikkelingen in het speelveld

Visie

• We signaleren en bespreken Europese-, markt-, en technische ontwikkelingen rond een stelsel en het product voortkomend uit een stelsel
• We helpen bij de totstandkoming van wet- en regelgeving, zoals de Wet digitale overheid en onderliggende regelgeving
• We organiseren jaarplannen en visiedocumenten en schrijven deze, of helpen hierbij
• We dragen de mogelijkheden uit rond stelsels voor de digitale overheid

Financiën

• We rapporteren over de behaalde resultaten en uitputting
• We geven advies en begeleiden discussies over de financiële modellen voor het laten werken van een afsprakenstelsel
• We zorgen dat het beheer van de afsprakenstelsels structurele financiering heeft

Tactiek

Community

• We richten samenwerkingsruimten in met bijvoorbeeld confluence of git
• We delen actief kennis en ervaring
• We nemen deel aan (internationale) werkgroepen
• We organiseren werkgroepen en zitten ze voor

Adoptie en erkenning

• We geven onafhankelijk advies aan andere overheidspartijen die een stelsel of standaard willen implementeren
• We geven onafhankelijk advies aan (potentiële) deelnemers die een rol vervullen in een stelsel
• We geven advies en dragen bij aan bijvoorbeeld de eIDAS notificatie en door overheidsorganisaties te attenderen op de ‘pas toe en leg uit’ lijst rond standaarden

Rechtenbeleid

• We ondersteunen de eigenaar van een stelsel met het merkbeheer
• We signaleren misbruik en ondernemen actie daarop

Architectuur

• We helpen bij het opstellen en beheren van de architectuur van een stelsel
• We faciliteren een loket om antwoord te geven op vragen rond techniek en architectuur

Operationeel

• We organiseren de totstandkoming van procesafspraken, voor het borgen van de continuïteit van een keten, denk aan changemanagement en incidentmanagement
• We maken de specificaties van het stelsel publiek toegankelijk. En zorgen voor informatie over het product voortkomend uit het stelsel.
• We zorgen voor de nodige kennisdeling over product voortkomend uit het stelsels en de ontwikkelingen op dit gebied.
• We zorgen voor afstemming tussen alle betrokkenen binnen een stelsel

Implementatie-ondersteuning

• We zorgen voor de bijhorende (technisch/functionele) ondersteuning van de onderliggende systemen
• We maken de werking van een keten van stelsels inzichtelijk
• We delen best practices

Communicatie

• We zorgen voor generieke communicatie over het product voortkomend uit een afsprakenstelsel via meerdere kanalen
• We verzorgen een voor iedereen toegankelijk platform voor communicatie en informatie
• We organiseren een loket waar betrokkenen en belangstellenden terecht kunnen met vragen en suggesties
• We zorgen voor kernboodschappen en uniformiteit in de uitingen van de deelnemers